Elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa to przede wszystkim układy automatyki zajmujące się wykrywaniem stanów zakłóceniowych w systemie elektroenergetycznym i zapobieganiu ich skutkom. W stacjach elektroenergetycznych nowoczesne rozwiązania układów sterowania oraz zabezpieczeń to bardzo złożone struktury, które bazują na wysokiej klasy systemach komputerowych. Ważne jest to, aby sprawnie działały potrzebna jest stabilność oraz pewność zasilania. Taki system można z pewnością porównać do żywego organizmu czy systemu naczyń połączonych, gdzie wypadnięcie jednego ogniwa może szybko wywrzeć niekorzystny wpływ na pozostałe elementy.
Jeśli chcemy więc zapewnić pełne bezpieczeństwo tego typu infrastrukturze musimy zastosować Elektroenergetyczną automatykę zabezpieczeniową (EAZ). Jej głównym zadaniem jest wykrywanie zakłóceń czy zagrożeń oraz ich właściwa eliminacja. Dzięki złożonym algorytmom może ona w szybkim czasie dokonać analizę w czasie rzeczywistym danych wejściowych takich jak napięcia oraz prądy w chronionych polach.
EAZ dzieli się głównie na trzy działy. Automatykę eliminacyjną, prewencyjną oraz restytucyjną.
Automatyka eliminacyjna
Jej zadaniem jest niedopuszczenie do rozprzestrzeniania się skutków awarii dzięki szybkiemu i selektywnemu eliminowaniu uszkodzonych fragmentów systemu elektroenergetycznemu. Jest to jedna z najważniejszych automatyk w całym systemie.
Automatyka prewencyjna
Pełni ona również ważną rolę w systemie. Jej zadaniem jest informowanie o zagrożeniach w normalnym stanie pracy systemu. Możemy spotkać się z różnymi zagrożeniami, ale najczęstszym jest przeciążenie poszczególnym elementów systemu oraz brak zbilansowania mocy czynnej (lub biernej) w systemie.
Automatyka restytucyjna
Trzeci rodzaj automatyki, ale również ważny to automatyka restytucyjna. Jej rolą jest jak najszybsze możliwe automatyczne zasilenie odbiorców po wyłączeniu uszkodzonego fragmentu systemu. Wszystkie te procesy są ze sobą połączone i razem tworzą całość, która skutecznie zapewnia pełne bezpieczeństwo systemu elektroenergetycznemu.
Kiedy system jest w normalnych warunkach pracy, zabezpieczenia pozostają w stanie spoczynku. Jeśli jednak pojawi się zagrożenie, ich działania wychodzą na pierwszy plan. Utrzymanie pełnej sprawności układu zabezpieczeń jest najważniejsze dla sterowania takim systemem. Dodatkowo w przypadku zakłócenia wszystkie inne zadania oprócz zabezpieczeń schodzą na drugi plan.
Wymagania zabezpieczeń
Aby zabezpieczenia w systemie były skuteczne ważne jest to, żeby spełniały pewne wymagania. Są to między innymi cztery podstawowe wymagania takie jak szybkość działania, czułość oraz selektywność, dyspozycyjność i niezawodność. Wyróżnić możemy również inne dodatkowe wymagania, czyli elastyczność, łatwość obsługi, ekonomiczność, testowalność i dopasowywalność. Jeżeli zabezpieczenia będą spełniać te wszystkie wymagania dopiero wtedy będą miały zapewnioną skuteczność.
Możemy stwierdzić, że obecnie nowe rozwiązania EAZ charakteryzują się o wiele lepszymi parametrami niż aparatura sprzed kilku lat. Znacznie zwiększył się zakres przetwarzania sygnałów, możliwe są funkcję, które umożliwiają wstępną selekcję, ocenę oraz uzyskanie składowych z pominięciem części cyfrowej systemu. Dzięki temu urządzenia EAZ są niezawodne i efektywne.
