Mija 230 lat od przegłosowania uchwalenia Ustawy Rządowej przez Sejm Czteroletni, czyli słynnej Konstytucji 3 maja. Choć już w połowie 1792 roku ustawa zasadnicza została obalona, to jej dziedzictwo okazało się znacznie trwalsze niż kilkanaście miesięcy, w trakcie których Konstytucja kształtowała ustrój Rzeczypospolitej.

Pierwsza w Europie i druga na świecie, po Konstytucji Stanów Zjednoczonych, nowoczesna konstytucja – nazwana przez autorów uroczyście „ustawą rządową”. Przegłosowana w atmosferze zamachu stanu, 3 maja 1791 roku, z widmem kolejnego rozbioru Polski w nieodległej przyszłości. Król Stanisław August Poniatowski po zaprzysiężeniu jej tekstu miał powiedzieć „Przysięgłem Bogu, żałować tego nie będę”. Okazała się trwalsza niż wskazywał na to krótki czas jej obowiązywania. Odniesienia do Ustawy Rządowej z 3 maja pojawiały się później – w Konstytucji Księstwa Warszawskiego i Konstytucji królestwa Polskiego.

Choć Konstytucja 3 maja liczyła tylko jedenaście artykułów (dla porównania – Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 roku ma 243 artykuły), stała się mitem dla żyjących pod zaborami. Miała być początkiem zmian w Rzeczypospolitej, jednak z punktu widzenia ówczesnej sytuacji międzynarodowej została przyjęta zbyt późno. Dla współczesnych Polaków rocznica jej uchwalenia jest jednym z najważniejszych świąt państwowych, pamiątką historycznej przeszłości. Konstytucja 3 Maja nie była dokumentem rewolucyjnym – utrzymywała podział stanowy i nie była radykalna w sprawach społecznych. „Ku pokrzepieniu serc” odwoływali się do niej artyści – Adam Mickiewicz w epopei narodowej „Pan Tadeusz” i Jan Matejko na słynnym obrazie „Konstytucja 3 Maja 1791 roku” (prezentowanym obecnie w Zamku Królewskim w Warszawie).

Siła Konstytucja od stuleci ujawnia się właśnie w tej nadzwyczajnej zdolności do kreowania więzi międzygeneracyjnej i umacniania wspólnoty. Dziś możemy się spierać w ocenie dokonań Sejmu Wielkiego, jednak jego dorobek pozostaje częścią naszej historii. Także obecnie, mimo trudnego czasu pandemii koronawirusa, pamiętamy o Konstytucji 3 maja.

Z tej okazji 1–3 maja na biało-czerwono podświetlone zostaną symbole Gliwic: Radiostacja i Palmiarnia. Z uwagi na obostrzenia nie będzie uroczystych miejskich obchodów z udziałem mieszkańców.

Tego samego dnia na cmentarzu św. Wojciecha o godz. 12.00 zostaną też złożone kwiaty na grobie powstańców. W ten sposób przypomniana zostanie 100. rocznica III powstania śląskiego, które rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku. Wcześniej upamiętnione zostaną także mogiły powstańców na innych gliwickich cmentarzach – między innymi w Wójtowej Wsi i Sośnicy.