Dni Gliwic przypominają Horsta Bienka — projekcja filmu w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich

W weekend Dni Gliwic przypomnimy pisarza, który uczynił z naszego miasta literacki punkt odniesienia — w niedzielę w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich odbędzie się bezpłatna projekcja dokumentu poświęconego Horstowi Bienkowi, autorowi tetralogii o dawym Gleiwitz.

• Świętuj Dni Gliwic i poznaj twórcę, który zapisał historię naszego miasta
• Przypomnij sobie Horsta Bienka — życie, książki i pamięć miasta

Świętuj Dni Gliwic i poznaj twórcę, który zapisał historię naszego miasta

Dni Gliwic zaplanowano w tym roku na 5–7 września. Jednym z wydarzeń towarzyszących obchodom będzie pokaz dokumentu TVP Polonia o Horstcie Bienku, autorze powieści silnie osadzonych w realiach przedwojennego i wojennego Gleiwitz — dzisiejszych Gliwic. Film zostanie pokazany w niedzielę, 7 września o godz. 13.00 w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich (dawny żydowski dom przedpogrzebowy przy ul. Poniatowskiego), który jest jednym z oddziałów Muzeum w Gliwicach. Wstęp jest wolny, lecz liczba miejsc na sali jest ograniczona.

Przypomnij sobie Horsta Bienka — życie, książki i pamięć miasta

Horst Bienek urodził się 7 maja 1930 roku w Gleiwitz. Zmarł 7 grudnia 1990 roku w Monachium. W tym roku mija 95. rocznica jego urodzin oraz 50 lat od wydania „Pierwszej polki” (1975) — książki otwierającej tetralogię obejmującą okres od 31 sierpnia 1939 roku do lutego 1945 roku. Cykl tworzą powieści: „Pierwsza polka”, „Wrześniowe światło”, „Czas bez dzwonów” oraz „Ziemia i ogień”.

Film Piotra Kucińskiego „Utracony świat. W poszukiwaniu Horsta Bienka” zabiera widza w podróż po literackim obrazie Górnego Śląska stworzonym przez Bienka. Dokument omawia zarówno wątki biograficzne — doświadczenia wojny, wysiedlenia oraz pobyt w sowieckim łagrze w Workucie — jak i literackie znaczenie jego dzieł, ukazując autora jako postać łączącą w swojej postawie pamięć o pograniczu, tożsamości i pojednaniu między narodami.

W filmie pojawiają się głosy ekspertów, którzy wskazują na wpływ Bienka na sposób, w jaki dawni i nowi mieszkańcy postrzegali Gliwice po 1945 roku. Sebastian Rosenbaum z Instytutu Pamięci Narodowej wyjaśnia, że dzięki tetralogii Bienek przybliżał zaginiony, przedwojenny Górny Śląsk nowym mieszkańcom, co pomagało im poczuć się mniej obco.

Co Dublin zawdzięcza Jamesowi Joyce’owi, Combrey – Marcelowi Proustowi, Gliwice osiągnęły przede wszystkim dzięki Horstowi Bienkowi, on bowiem w tetralogii sportretował je najwnikliwiej, nieprzypadkowo też nazwany został przez krytykęi twórcą ich legendy.

Kultura żydowska, gliwiccy Żydzi, rola Żydów na Śląsku była dla Bienka tematem, który go poruszał. I nie bez powodu mamy te postaci w jego twórczości, które mają nam o tym przypomnieć, że Żydzi są częścią kultury śląskiej i budowali wielkość tej kultury. Bienek raz po raz o tym przypomniana.

Miejsce pokazu nie jest przypadkowe: dom przedpogrzebowy przy ul. Poniatowskiego znajduje się obok „kwadratu dzieciństwa” Bienka — w sąsiedztwie domu, lasu, szkoły i kościoła pw. Chrystusa Króla przy ówczesnej An der Waldschule (dziś ul. Horsta Bienka na Zatorzu). Organizatorami pokazu są TVP Polonia we współpracy z Muzeum w Gliwicach.

Wejście na projekcję jest bezpłatne; ze względu na ograniczoną liczbę miejsc radzimy przyjść wcześniej. Wydarzenie wpisuje się w program Dni Gliwic i ma na celu przypomnienie mieszkańcom związku miasta z autorem, którego twórczość stała się literackim pomnikiem świadczącym o złożoności śląskiej tożsamości.

Na podstawie: Urząd Miejski Gliwice